بازگشت
کمیسیون مشترک صلح، تلاش دوجانبه برای نتیجه نامعلوم
محمد اسحاق فیاض محمد اسحاق فیاض

 همانطوری که در مقاله قبلی آمده بود که هدف اساسی از سفر سید یوسف رضا گیلانی را  به کابل سه هدف تشکیل می داد، در گیری های پراکنده مرزی که طی چند ماه گذشته میان افغانستان و پاکستان رخ داده بود، توافقنامه تجاری و ترانزیتی که تا کنون اجرا نگردیده است و موضوع  با طالبان. سفرگیلانی به کابل حود نشانه ای از دوستی است و بعد ازاین برای مدتی درگیری های مرزی رخ نخواهد داد و در مورد توافق نامه تجاری بازهم قول هایی داده شده است، اما معلوم نیست که بازهم راه برای توافقنامه جدید تجاری میان افغانستان و پاکستان اجرا می گردد یانه؟

اما موضوع صلح با طالبان و تلاش های مشترک دو کشور در این زمینه بیشترین مانور مقام های سیاسی دوکشور در کنفرانس خبری مشترک بود، طوری که بیشترین وقت کنفرانس را گرفت. تشکیل کمیسیون مشترک صلح میان افغانستان و پاکستان، مهمترین دستآورد سفر اقای گیلانی به کابل اعلام گردید. رییس جمهور به رسانه ها گفت این کمیسیون تحت نظر مقامات ارشد هر دو کشور فعالیت خواهد کرد.

البته پیش از برگزاری جرگه مشورتی صلح کمیته ای متشکل از دو کشور چند سال است که کار های صلح را دنبال می کرد، هیئت های مختلفی چندین بار میان دوکشور رد و بدل شده اند، اما تاهنوز کدام دستاوردی نداشته است. این کمیته توسط وزرای خارجه دوکشور هدایت و سازماندهی می گردید، اما اکنون با تشکیل کمیسیون صلح این تلاش ها گسترده تر گردیده و مقامات مختلف دو کشور برآن نظارت می کنند. بنابه گفته اقای کرزی، در پاکستان ن بر روند کار این کمیسیون شخص نخست وزیر، رییس ستاد ارتش و رییس سازمان اطلاعات پاکستان، آی اس آی، نظارت خواهد کرد و در افغانستان هم شورای عالی صلح کارهای مشترک را به پیش می برد.

به دنبال آن اقای ربانی، رئیس شورای عالی صلح دردیداری که با سید یوسف رضا گیلانی، صدر اعظم پاکستان داشت، از تشکیل کمیسیون مشترک صلح حمایت کرد. و در این دیدار اعضای پاکستانی کمیسیون مشترک صلح میان دو کشور معرفی شدند.

جالب این است در حالی که گروه طالبان فارغ از این گونه تلاش های صلح برشدت خشونت ها می افزاید، اقای کرزی چراغ سبز دیگری هم به طالبان نشان داد و در کنفرانس مشترک اعلام کرد که در صورت نیاز به خواسته طالبان در قانون اساسی افغانستان تغییراتی ایجاد خواهد شد. او گفت: در صورت ضرورت در قانون اساسی افغانستان تعدیلات به وجود خواهد آمد اما پیش شرط مذاکره با گروه طالبان پنداشته نمی شود.

 همانطوری با شروع فصل بهار جبهات نبرد همچنان داغ گردیده است، تلاش های صلح از سوی اقای کرزی نیز بیشتر شده است، اما این تلاش ها امتیازات یک طرفه ای است که به گروه طالبان داده می شود و این گروه با کسب این امتیازات همچنان به حملات تروریستی خود ادامه می دهند.

در تلاش یک طرفه قرار است دهها تن از قوماندانان و افراد بلند پایه طالبان از زندان های امریکا و دولت افغانستان آزاد شود بدون این این که کدام امتیازی از طالبان در یافت کنند. هم چنین گفته می شود که برخی از مقامات در افغانستان در تلاشند که ترکیه را بقبولاند که به صورت رسمی دفتر نمایندگی طالبان را ترکیه باز نماید و ترکیه با توجه به حضوری که در افغانستان دارد و تلاش هایی که قبلا در راستای صلح انجام داده بود، اکنون در حال بررسی این موضوع است و تا هنوز جواب مثبت به صورت قطعی نداده است.

 ظاهرا دایره ای از تلاش ها در چند کشور برای صلح با طالبان جریان دارد، این تلاش ها از کابل آغاز می شود و سر از اسلام اباد پاکستان، ریاض عربستان و آنکارای ترکیه در می آورد. هفته گذشته عطا الله لودین، معاون شورای عالی صلح گفت:  نشستی دیگری برای پایان دادن جنگ در افغانستان در آینده ای نزدیک در عربستان سعودی برگزار خواهد شد. این نشست به خواست حکومت افغانستان و با کمک عربستان صعودی برگزار می گردد. در این نشست از مخالفان دولت نیز دعوت به عمل آمده است.

 هرچند عربستان به دلیل حمایت طالبان از بن لادن چندان دلی خوشی از طالبان ندارد، اما انچه که در این تلاش ها مهم است، امتیاز گیری جریانهای خارجی است که بارها از طالبان حمایت کرده و اکنون تلاش دارد، با نفوذ دادن طالبان در چوکات دولت افغانستان حضور و نفوذ خود را در افغانستان تثبیت نمایند.

عربستان و پاکستان دو جریانی است که گروه طالبان را به وجود آورده و آن را تقویت و تمویل کرده است و اکنون دستهای پیدا و پنهانی در پاکستان هستند که همچنان از گروه طالبان حمایت کرده و این گروه را آموزش های تروریستی می دهند و خط و مشی سیاسی برای آنان ترسیم می کنند.

اکنون آگاهان سیاسی براین باورند که تشکیل کمیسیون مشترک صلح که در آن نخست وزیر پاکستان و ارتش و آی اس آی پاکستان نظارت دارند و قرار است مجلسی هم در عربستان برگزار گردد، تلاش دیگری است برای نفوذ گسترده کشور همسایه پاکستان در امور افغانستان در سایه مذاکره با طالبان و جادادن برخی از عناصر طالبان در دولت کابل.

البته چند سال است که برخی از مقامات پاکستانی و عربستان تلاش دارند تا طالبان را به پای میز مذاکره در راستای اهدافی که دارند، بکشانند، اما این تلاش نتیجه ای چندانی نداشته است، زیرا طالبان حتی زیر بار این خواسته های باداران خود، نرفته است و همچنان بر طبل چنگ کوبیده اند و خشونت  را تنها راهی برای رسیدن به خواسته های خود می دانند.

اما آنچه در این میان سئوال بی پاسخ باقی مانده این است، امتیاز دادن های یک طرفه چه سودی برای دولت افغانستان داشته است؟

 حتی آقای کرزی وعده تغییر قانون اساسی را نیز به طالبان داد و با تشکیل کمیسیون مشترک  صلح میان کابل و اسلام آباد، به خواسته های پاکستان نیز چراغ سبز نشان داد، اما چرا بازهم تلاش های صلح به نتیجه مطلوب نمی رسد؟

شاید یکی از دلایلی که این تلاش ها به نتیجه نمی رسد، این است که در پاکستان بخشی دیگر از قدت ها و لابی های فعال در این کشور هرگز طرف دار صلح طالبان با دولت افغانستان نیستند و آنمان که خود گرفتار افکار افراطی گری هستند، جرانهای افراطی القاعده و طالبان را بهترین نیروی فعال برای رسیدن به اهداف افراطی خود شان می دانند و آنان هنوز هم رویای پاک- افغان را در سر دارند.

عامل دیگر این است که طالبان با مقوامت ده ساله خود اکنون خود ار پیروز میدان نبرد و خشونت ها در افغانستان می دانند، در حالی که امسال خروج تدریجی نیروهای ناتو از افغانستان آغاز می گردد، طالبان نه تنها ازنظر قدرت نظامی تضعیف شده است بلکه دایره خشونت ها هرسال بیشتر هم شده است و امسال به گفته بسیاری از کارشناسان خونین ترین سال نسبت به ده سال گذشته خواهد بود، طوری که طالبان در یک هفته 5 حمله انتحاری انجام دادند و طی 48 ساعت 8 تن از نیروها ناتو را کشته اند و این آمار نشان میدهد که طالبان فارغ از تلاش های صلح فقط و فقط به خشونت و انتحار می اندیشند و به چیزی دیگری فرصت فکر کردن ندارند. براساس تصمیم طالبان در ماه ثور تمامی رهبران و مقامات عالی طالبان غیر از ملاعمر به نوبت وارد افغانستان میشوند تا جبهات نبرد را داغتر گردانند.

در چنین وضعیتی طبیعی است که طالبان هرگز راضی به صلح نخواهد شد و آنان رویای پیروزی بر دولت افغانستان و نیروهای ناتو را در سر می پرورانند. اما آنچه که جای سئوال است این است که چرا دولت افغانستان، به صورت یک طرفه به گروه طالبان و حامیان سیاسی خارجی این گروه امتیازهای کلان میدهد؟

آیا چنین تلاش هایی ره بجایی خواهد برد؟


April 19th, 2011


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
گزیده مقالات